Dua na vinaka ni i sau ni rawati na vuvale o Jekope Maiono, e yacana mai Cikobia, e sa mai cabeta ko Jekope na nona sakai ena koroi cecere mai na Univesiti e Otago e Niusiladi. Ko Jekope, e sa yabaki 45, e sa isevu me qasenivuli e na Univesiti oya.
E a gole ki Niusiladi e na yabaki 2006, ena vuku ni nona qito e na timi ni Rewa, Tailevu Knights. E tukuna ni a ciqoma e dua na ivakataoti ni qito me a laki qito e Niusiladi.
Ena gauna sa lako tiko na qito, e nanuma o Jekope me gole lesu tale ki na Univesiti me tomana na nona vuli, ni sa volekata na vanua e ra tiko kina e na Univesiti ko Otago. E taura e 13 na yabaki na nona vuli me rawata kina e vica na koroi levu, oqo e wili kina na: Bachelor of Commerce in Management, Master of Sustainable Business, Postgraduate Certificate in Health Sciences kei na Doctor of Philosophy e na, ‘Sustainable Land Development in Fiji’.
E vakaraitaka ni e a qai vakayacora na nona porokaramu ni PhD e na yabaki 2020, ka vakaraitaka na vakadidike me baleta na ‘50 years of Independence Indigenous Perception on Sustainable Land Development in Fiji’ se 50 na yabaki ni tu galala kei na kena vakayagataki na noda qele. E tomana na kena taro me raici lesu na 50 na yabaki ni noda tu galala, vakataki koya na rai ni itaukei me baleta na vakayagataki na qele.
E kena ibalebale ni sa vakadeitaki rawa ni levu vei keda e da sega tiko ni kila na kena vakayagataki na qele me baleta na duidui ni lawa ni taukeni kei na vakayagataki na qele. E vakaraitaka ni dua na usutu levu ni nona vakadidike e dua e na kena raica lesuvi na “vanua ecology” kei na “political ecology”.
E auqeloca talega ni a gole ki Cicia me ratou laki vakadikeva, ni sa yacana oqo me “Organic Island”. Na usutu ni nona vakadidike e sa na vakadikevi na qele ka me maroroi me ra vakayagataka tale ko ira na luveda e ra muri tiko mai.
Ena gauna oqo, e sa cakacaka tiko ko Jekope me qasenivuli e na koronivuli ni bisinisi e na Univesiti mai Otago. E mai yacova ni sa mai rawa e dua na vuna me talanoataka na veika e ra sotava tiko na itaukei, e na vuku ni vakadidike oqori e sa kama e dua na gauna veika.
E na veivakasalataki tiko, e vinaka me ra vakaraitaka na lewenivanua se cava mada e da vinakata me raica e na 50 na yabaki mai qo. Na sautu ni vanua kei na tawa ni koro e tiko saraga e na qeteqete ni ligada kei ira na veiliutaki e na gauna edaidai.